[ Pobierz całość w formacie PDF ]
XII nerw czaszkowy nerw podjęzykowy jest to nerw ruchowy, rozpoczyna się
w jądrze nerwu podjęzykowego poło\onym w rdzeniu przedłu\onym. Opuszcza jamę czaszki
przez kanał nerwu podjęzykowego. Unerwia mięśnie języka. Odgrywa rolę w akcie \ucia,
połykania i artykulacji. Pora\enie nerwu podjęzykowego jednostronne powoduje, \e
wysunięty język zbacza na stronę zdrową (wią\e się to z przewagą mięśnia bródkowo-
językowego). Obustronne pora\enie nerwu XII powoduje całkowite pora\enie języka
(glossoplegia), utrudniające w bardzo du\ym stopniu mowę, przełykanie i \ucie.
4.1.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie funkcje pełni w organizmie człowieka tkanka nabłonkowa?
2. Jakie komórki wchodzą w skład tkanki kostnej?
3. Jak zbudowany jest i jaką funkcję spełnia kręgosłup?
4. Z jakich elementów zbudowany jest narząd \ucia człowieka?
5. Jak scharakteryzujesz budowę i funkcje \ołądka?
6. Jak zbudowane jest drzewa oskrzelowego i jakie są ró\nice anatomiczne pomiędzy
oskrzelem lewym a oskrzelem prawym?
7. Jaka jest rola przepony w mechanizmie oddychania?
8. Jakie narządy odpowiedzialne są za produkcję elementów morfotycznych krwi zarówno
u płodu jak i osoby dorosłej?
9. Jakie są ró\nice w budowie \ył i tętnic?
10. Jaka jest rola hormonów tarczycy?
11. Jak zbudowany jest narząd wzroku?
12. Jak zbudowane jest mózgowie i jaka jest rola poszczególnych części mózgowia?
13. Na jakie gałęzie dzieli się V nerw czaszkowy nerw trójdzielny?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
4.1.3. wiczenia
wiczenie 1
Przeanalizuj podane zdania i oceń czy są prawdziwe czy fałszywe.
Tabela do ćwiczenia 1
Zdanie Prawda Fałsz
Tkanka nabłonkowa powstaje ze wszystkich listków zarodkowych.
W skład komórki nerwowej wchodzą: perikarion, dendryt i liczne aksony.
Kości to bierny narząd ruchu, w których produkowane są elementy morfotyczne
krwi.
Mięśnie \ucia, mimiczne oraz gruczoły ślinowe nie wchodzą w skład narządu
\ycia.
Komórki okładzinowe \ołądka mają istotny udział w gospodarce witaminą B12.
Krtań w rzucie na kręgosłup rozciąga się od IV do VII kręgu szyjnego.
Przedsionek prawy serca zbiera krew z całego organizmu oprócz płuc.
ACTH to hormon przysadki mózgowej, który pobudza korę nadnerczy do
wydzielania kortyzolu.
Impulsy nerwowe z kubków smakowych są przewodzone do mózgowia przez
następujące nerwy czaszkowe: VII, VIII, IX, X.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować materiał nauczania dotyczący funkcji tkanek, narządów i układów,
2) zaznaczyć znakiem X w tabeli prawdę lub fałsz,
3) porównać wyniki w grupie,
4) zaprezentować wyniki ćwiczenia.
Wyposa\enie stanowiska pracy:
- literatura zgodna z punktem 6 Poradnika dla ucznia.
wiczenie 2
Przyporządkuj hormon do funkcji, jaką spełnia w organizmie człowieka.
Tabela do ćwiczenia 2
Hormon Funkcja
1. Prolaktyna A. funkcjonowanie komórek śródmią\szowych
jąder
2. Hormon luteinizujący B. regulacja gospodarki wodno-elektrolitowej
3. Oksytocyna C. wywołanie laktacji
4. Melatonina D. regulacja gospodarki wapniowej
5. Parathormon E. obkurczanie macicy po porodzie
6. Mineralokortykosteroidy F. synchronizacja cyklu dobowego i zegara
biologicznego
1& & 2& & 3& & 4& & 5& & 6& &
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować materiał nauczania dotyczący działania hormonów,
2) przeczytać pojęcia i opisy zawarte w tabeli,
3) przyporządkować opis do nazwy hormonu,
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
4) porównać wyniki w grupie,
5) zaprezentować wyniki ćwiczenia.
Wyposa\enie stanowiska pracy:
- literatura zgodna z punktem 6 Poradnika dla ucznia.
4.1.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wymienić rodzaje tkanki łącznej?
1 1
2) scharakteryzować podział stawów?
1 1
3) scharakteryzować budowę i funkcję jelita grubego?
1 1
4) wymienić hormony wydzielane przez przysadkę mózgową?
1 1
5) scharakteryzować budowę ucha środkowego?
1 1
6) scharakteryzować topografię nerwu błędnego?
1 1
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
4.2. Analizowanie wybranych chorób i zaburzeń metabolicznych
organizmu człowieka
4.2.1. Materiał nauczania
Zmiany chorobowe organizmu człowieka
Gorączka
Jest stanem patofizjologicznym towarzyszącym chorobie polegający na zwiększeniu
ciepłoty ciała powy\ej normy. Pierwotne znaczenie tego objawu to obronna odpowiedz
organizmu na atak wirusów, bakterii, grzybów, obecność ciał obcych, alergenów, martwych
fragmentów tkanek i chemicznych pirogenów. U człowieka mówimy o stanie
podgorączkowym, je\eli temperatura ciała wynosi powy\ej 37C; zaś o gorączce, jeśli
przekroczy 38C. Po intensywnym wysiłku fizycznym, pod wpływem obfitego posiłku,
podczas miesiączkowania temperatura zdrowej osoby mo\e wzrosnąć o 0,5C. Zwykle
pomiaru temperatury dokonuje się za pomocą termometru w trzech miejscach:
- pod pachą (prawidłowa temperatura 36,6C) najmniej dokładny pomiar z medycznego
punktu widzenia,
- w jamie ustnej (prawidłowa temperatura 36,9C),
- w odbycie (metoda rektalna, dla niemowląt) (prawidłowa temperatura 37,1C)
najdokładniejszy pomiar z medycznego punktu widzenia.
Gorączka trwająca krócej ni\ tydzień prawie zawsze związana jest z jakimś zaka\eniem.
Gorączka trwająca dłu\ej ni\ tydzień zwykle towarzyszy powa\nym chorobom. Mo\emy
wyró\nić pojęcie gorączki o nieznanej przyczynie wówczas, gdy temperatura utrzymuje się
na poziomie powy\ej 38,2C i stan taki trwa powy\ej 3 tygodni, a na podstawie typowego
wywiadu i badania przedmiotowego nie udaje się ustalić rozpoznania. Gorączka powy\ej
39C męczy i osłabia organizm. Wyraznie przyspiesza akcję serca. Najbardziej wra\liwy na
podwy\szenie temperatury jest jednak mózg. Utrzymująca się gorączka powy\ej 41,5C grozi
uszkodzeniem białek w komórkach nerwowych.
Utrata masy ciała
Jest z reguły oznaką powa\nej choroby somatycznej lub psychicznej. Rzeczywistą utratę
masy ciała definiuje się jako zmniejszenie typowej masy ciała chorego o co najmniej 5%
w okresie do 6 miesięcy. Je\eli występuje bardziej gwałtowna utrata masy ciała, a zwłaszcza,
je\eli występują tak\e inne objawy ogólne (np.: osłabienie, gorączka), choroba le\ąca
[ Pobierz całość w formacie PDF ]