mikolaja doswiadczynskiego przypadki krasicki i.

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

mia�em sobie post�powa�, abym dobrze wykierowa� interesa: warszawskie albowiem moje
oraculum nie móg� mnie doskonale w tej mierze oSwieci�, poniewa� nie maj�c dóbr dzie-
dzicznych ani sum na zastawie, wolen by� zupe�nie od prawnych interesów, a przeto wiedzie�
nie móg� ani zna� trybu lubelskiego lub piotrkowskiego. Nauczy�em si� wi�c, i� kto ma spra-
w�, koniecznie mu do wygranej trzech rzeczy potrzeba. Pierwsza z nich - kredyt w�asny lub
wsparcie mocnych protektorów. Druga - znajomoS�, przyjax� lub pokrewie�stwo z s�dziami,
a w niedostatku ten dzielny sposób, którego lubo wyrazi� nie Smiem, w potrzebie jednak albo
wyrówna lub wi�cej doka�e nad przyjax� i pokrewie�stwo. Na ko�cu si� zwyczajnie k�aS�
zwyk�a sprawiedliwoS� interesu.
Na fundamencie wi�c tych i innych wielorakich instrukcji zacz��em pracowite wizyty do ka�-
dego w szczególnoSci z jaSnie wielmo�nych, nosz�c drogi depozyt listów rekomendacjalnych.
Trzeba by�o nieraz uprzedza� wschód s�o�ca, pi�� si� czasem po ciemnych i niewygodnych
wschodach na drugie, trzecie lub czwarte pi�tro, a doszed�szy po��danego terminu, w ciem-
nym cz�stokro� przedpokoju z pokorn� rzesz� wspó�pacjentów czeka� szcz�Sliwej pory, kie-
dy si� jegomoS� dobrodziej obudzi albo dla nas widocznym b�dzie. Odmyka� drzwi pa�skie-
go pokoju Matyjasz mo�e albo Iwan, z prawowiernego katolika Swie�o dla trybunalskiej pu-
bliki od jaSnie wielmo�nego pana kreowany mahometanin.
Wpuszczony raz do pokoju, mia�em honor zobaczy� ze wszech miar straszliwego s�dzi�. Nie
ruszywszy si� z sto�ka, wys�ucha� pokornej oracji, a wspania�o-surowym okiem zmierzywszy
mnie po kilkakrotnie od stóp do g�ów, kaza� pajukom poda� sobie miednic� staroSwieck�,
pi�kn�, marcypanowej roboty, z rzni�tym we Srodku (jakem postrzeg�) nie jego herbem; do-
piero umywszy si� nale�ycie, odprawi� mnie w krótkoSci s�ów zwyk�ym wielkim ministrom
komplementem:
- Zobacz�, o co rzecz idzie, b�dziesz mia� waszmoS� pan w czasie rezolucj�.
Jeszcze mi dot�d stoi w oczach posta� domu jednego z moich s�dzi. Sposób, którym jego
kamienicy ex officio niegdyS izba i alkierz, naówczas sala audiencjonalna i gabinet by� przy-
strojony, prezentowa� wspór osobliwy mi�dzy wspania�oSci� i n�dz�. Mury sali okryte by�y
obiciem, którego jeden bryt p�omienisty wytartego pó�at�asku, drugi w�óczkow� robot�
w kostk�; stó� wielki na Srodku okrywa� bogaty perski dywan, a naoko�o izby sta�y nierówne
z prostego drzewa zydle i jedno stare krzes�o wyz�acan� skór� wybite, z por�czami. Pokoju
w�skiego sypialnego mury by�y obna�one; przy �ó�ku parawanik, zamiast p�otku kilimek
wytarty, �ó�ko szczup�e, a nad nim szklni� si� makat z�otog�owy. Wisia�y rz�dem zegarki ka-
meryzowane, dalej sute rz�dy, szable z�ote i karabele. Zadziwiony niespodziewan� wspania-
27
�oSci�, pomySli�em sobie: O, jak szcz�Sliwe to miasto, gdzie i tak pr�dko, i tak tanio, i tak
pi�knych rzeczy dosta� mo�na!
Szed�em kolejno oddaj�c wizyty, a gdym spracowany przykr� podró�� spoczywa� w domu,
przybieg� do mnie plenipotent donosz�c, i� nazajutrz przypada�y imieniny jednego z jaSnie
wielmo�nych, trzeba wi�c, aby przygotowa� godne tak zacnej osobie wi�zanie. Ten jaSnie
wielmo�ny Jan, w Piotrkowie Ewangelista, by� teraz w Lublinie Chrzcicielem. In gratiam tak
wielkiej gali dawa� bal mój adwersarz; �eby si� nie da� nie tylko w sprawie, ale i w szczo-
drobliwoSci przezwyci�y�, kareta moja francuska z szorem mosi�nym wyz�acanym prze-
nios�y si� zaraz do wozowni jaSnie wielmo�nego solenizanta, i nie bez skutku. Uczu�em al-
bowiem nazajutrz dowód �aski jego - id�c na wschody ratuszowe wspar� si� na mnie i mia-
�em honor dxwiga� go do samej izby s�dowej.
Po tych pierwszych krokach ode mnie uczynionych z�o�yliSmy rad� z plenipotentem, jak spra-
w� zacz��, jak j� prowadzi� i jak ile mo�noSci upewni� jej dobry skutek. A �e, jakem wy�ej
namieni�, sam mój pan plenipotent by� sprawc� tego wszystkiego, poniewa� on mnie przy-
wiód� do tej rezolucji, �ebym szlachcica ze wsi wygna�, co by�o okazj� kilku zabójstw i kresy
we �bie mojego adwersarza, wi�c spodziewa�em si�, i� szczere zdanie otworzy i ca�ymi si�a-
mi zacz�t� spraw� popiera� b�dzie. GdySmy si� wi�c sam na sam z sob� zamkn�li, tak do
mnie mówi� pocz��:
- Praktyka kilkunastoletnia, wa�noS� interesu, szczere do osoby waszmoS� pana dobrodzieja
przywi�zanie s� mi pobudkami do prze�o�enia wiernej rady mojej. Z tych wi�c powodów
w krótkoSci s�ów do wyra�ania treSci rzeczy przyst�puj�. Najprzód potrzeba, a�ebySmy za- [ Pobierz całość w formacie PDF ]

ebook * download * pdf * do ÂściÂągnięcia * pobieranie

Wątki