[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Zbieranie sił Francuzów zatrzymała "czarna śmierć". Natomiast Czarny Książę zmobilizowal siły
w 1355 w Gujennie a ofensywe na północy prowadził młodszy syn Edwarda III Jan książę
Lancasteru. Na wieść o tym król Jan Dobry przeprawił się na poł brzeg Loary i stoczył przegraną
bitwę z Czarnym Księciem pod Poiters w 1356 r. Jan Dobry dostal się do niewoli a
Francuzi zaczęli długie rokowania pokojowe i w 1360 r w Bretigny go zawarto i ratyfikowano w
Calais. Anglia uzyskała Akwitanię i rozszerzyła swoje posiadłości oraz zachowała Calais. Król
angielski zrzekł się korony, a Francuzi zobowiązali sie do uiszczenia ogromnego okupu za króla,
ktory powrócił do kraju. Nie zebrał jednak potrzebnej kwoty i wrócił do Londynu gdzie zmarł,a
tron objął delfin Karol V (1364-1380).
Nowy król nie uznał posiadłości Plantagenetów w Akwitanii, co doprowadziło do konfliktu między
lennikami akwitańskimi a Czarnym Księciem nakładającym niepopularne podatki bezpośrednie.
Zbuntowało sie też wiele miast. Tak wojna rozgorzała na nowo. Od 1368 r toczono działania
zaczepne. Anglicy grabili i palili. Francuzi kąsali i szarpali wroga odbijając akwitańskie miasta w
razie możliwości i atakując porty południowoangielski. Toczyła się wojna na wyniszczenie po
ktorej Anglikom została Gujenna, Calais, Cherbourg i kilka twierdz w Bretanii. Szczególnie
umiejętnie taktykę zaczepnął stosował konetabl Bertrand de Guscelin.
Delfin Karol borykal się z buntem mieszczan ( Marcel na czele) niechęcią rycerstwa na większe
podatki. Jednak śmierć Marcela i spryt władcy, strach przed Anglikami i chos przez %7łakerie
odbudował władzę królewską. Swą władzę opierał na szlachcie, która otrzymywała pensję za służbę
w królewskim wojsku i administracji.
3.2. Renesans księstw. Drugi okre wojny stuletniej
Za Kapetyngów i pierwszych Walezjuszy apanaże były ważnym elementem, ktory utrzymywał
włości wśród linii męskiej dynastii. Wszystko było dobrze, gdy z tych terytoriów powstał
niebezpieczny dla domeny królewskiej za Karola V blok posiadłości jego braci: Ludwika ks
Andegawenii, Jana ks Berry i Filipa ks Burugundii. Innym osłabieniem monarchii były rządy
niepełnoletniego, chorego psychicznie syna Karola V, Karola Vi (1380-1422), kiedy to faktyczną
władzę mieli owi książęta krwi.
Poza tym Filip Piękny ks Burugundzki ożenił się z Marią dziedziczką hr Flandrii i władał
najbogatszym państwem w Europie, a jego następcy rozszerzyli terytorium o Artois, Brabant,
Hainaut, Luksemburg, Lotaryngie i Franche Comte. Burugundia zaczęła być silnym państwem,
ktore nawet myślało o pełnej suwerenności co by podzieliło Francję. Swoją świetność miała za
czasów Filipa Dobrego(1419-1467) i Karola Z
miałego (1467-1477).
Za Karola VI rządzili konkurujący ze sobą: jego brat Ludwik Orleański i Filip Z
miały, potem jego
syn Jan bez Trwogi (Burugundia). Toczyła się wojna,a Ludwik w 1407 r został skrytobójczo
zamordowany i rozpoczęła się walka między resztą książąt krwi a Burugundią. Na czele
stronnictwa stanął Bernard d'Armagnac ożeniwszy się z córką Ludwika. Stąd nazywanie sie tą
wojnę Burugundyjczyków z Armaniakami ( więcej bylo w niej skrytobójstw niż walk). Walczono o
paryż i Stany Generalny. Najpierw górą był Jan bez Trwogi póz
niej Armaniakowie.
Wojnę domową wykorzystała Anglia(1412). Henryk V w 1415 wylądował na kontynencie i zadał
klęskę Armaniakom w Normandii pod Azincourt. W ciągu 1416-1417 większość miast
normandzkich wpadła w ręcę Anglików. W 1419 r padło Rouen a Jan bez Trwogi zdobył Paryż.
Wierności delfinowi Karolowi zachowała jednak Langwedocja i śr. Francja. Burugundczyk
próbował rozmawiać i z Anglikami i królewiczem jednak w 1419 r został zasztyletowany przez
Armaniakow. Nastepca Filip Dobry podpisał w 1420 w Troyes układ z Anglikami na mocy ktorego
po Karolu VI krolem zostanie Henryk V a delfin współodpowiedzialny za zabójstwo nie ma prawa
do tronu. Uznano też suwerenną władzę w Akwitanii i Normandi Henryka V.
Siły rozdzieliły się. Anglicy kontrolowali Gujennę, Normandie, Ile-de-France; Filip Dobry
Burugundię, Flandrię, Szampanię i Pikardię, natomiast Delfin śr i poł Francję. Po śmierci Karola VI
krolem ogłosił sie Henryk VI, syn niedawno zmarłego Henryka V i delfin jako Karol VII.
Lancasterowie rozpoczęli walkę przeciw Karolowi VII oblegając Orlean. Armia Karola
kompromitowała się i miała niskie morale. Otuchy do walki dała królowi młoda dziewczyna mająca
wizje z nieba Joanna d'Arc, ktora stanęła na czele wojsk i uwolniła spod oblężenia Orlean i nakazał
w 1429 r koronować się Karolowi VII na krola w Reimes. Wojna nabrała wymiaru religijnego, a
przesłanie dziewczyny mówiło jasno, że prawo do trony z mocy niebios mają Walezjuszowie.
Widząc w niej wroga Anglicy i Burugundczycy oskarżyli ją o magię i w procesie inkwizycji spalili
ją na stosie.
Wlaka toczyła sie jeszcze wiele lat, a na korzyść Walezjuszy Filip dobry przeszedł na ich stronę.
Karol VII powoli zdobywał w 1451 Normandię i w 1453 Gujennę, co kończy wojnę stuletnią, lecz
potyczki i drobne walki trwają nadal. Anglicy utrzymują jedynie Calais.
Przez caly czas był problem w stosunkach władcy z arystokracja szczególnie z książętami krwi i
potomkami z linii żeńskiej będącymi nadzwtczajnie uprawninoym do rządów państwem.
Arystokracja spiskował i zawierała pakty z Anglikami bojąc się, że silny król może zabrać ich
posiadłości stą tak dużo buntów i wojen. Tak było u progu panowanie Karola VII i za rządzą
Ludwika XI (1461-1483). Bunty dwór uznał za obrazę majestatu i bezwzględnie karał śmiercią.
Po śmierci Ludwika XI można powiedzięć, że monarchia wyszła zwycięsko jednak musiał uporać
się z Burugundią. Jednak po śmierci Karola Z
miałego, jego córka Maria wyszła za Maksymiliana
Habsburga i kraj ten uzyskał silnego protektora.
3.3. Przemiany doktrynalne i instytucjalne
W ciągu owego zamętu wojny stuletniej monarchia francuska nabyła nowe cechy. Przede
wszystkim przyjęto, że królem staję się sukcesorem najstarszy syn, lub najstarszy potomek z linii
męskiej- mężczyzna. Krolem jest sie od razu po śmierci uprzedniego, nawet bez koronacji mającej [ Pobierz całość w formacie PDF ]